Jak biegnie termin przedawnienia?

Wiele osób miało okazję zetknąć się z przedawnieniem. Nie każdy jednak wie, że okres przedawnienia nie biegnie w każdym przypadku – istnieją sytuacje kiedy do przedawnienia nie dojdzie pomimo upływu znacznego czasu. O jakich przypadkach mowa?

Przedawnienie to temat bardzo skomplikowany, a jednocześnie kwestia, która interesuje wiele osób. O wyjaśnienie tego w jaki sposób biegnie przedawnienie poprosiliśmy adwokata Wojciecha Rudzkiego z kancelarii adwokackiej w Krakowie. Mamy nadzieję, że informacje okażą się przydatne dla naszych czytelników.

Bieg okresu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, tj. od momentu, w którym zaktualizował się obowiązek świadczenia, czyli od chwili, w której wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu. Jak podkreśla adwokat, Bieg terminu przedawnienia nie może się rozpocząć w żadnym wypadku zanim roszczenie stanie się wymagalne, a także przed dniem jego powstania.

Ogólna reguła doznaje dwojakiej modyfikacji. Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści zobowiązania. Jak zauważa adwokat Wojciech Rudzki, możliwa jest również sytuacja, w której to wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego (wierzyciela), w szczególności chodzi tu o konieczność wezwania dłużnika do wykonania świadczenia. Aby zapobiec sytuacjom, w których to okres związania trwałby w nieskończoność, art. 120 Kodeksu cywilnego stanowi, że bieg terminu przedawnienia dla takich roszczeń rozpoczyna się od dnia, w którym to roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Możliwe jest także wstrzymanie biegu przedawnienia – taki przypadek określa art. 122 Kodeksu cywilnego. Jak informuje adwokat Wojciech Rudzki, wstrzymanie przedawnienia ma za zadanie chronić osoby, które same nie mogą roszczeń swoich dochodzić i w tym samym chronić swoich interesów. Swoim zakresem przepis ten obejmuje trzy grupy osób: małoletnich, niepozostających pod władzą rodzicielską, dla których nie ustanowiono opiekuna, osoby ubezwłasnowolnione częściowo, które nie mają kuratora, i ubezwłasnowolnionych całkowicie, którzy nie mają opiekuna ani nie pozostają pod władzą rodzicielską. Przepis gwarantuje im dwuletni okres na realizację roszczeń po uzyskaniu rzeczywistej możliwości dochodzenia swych praw, czy to na skutek ustanowienia opiekuna lub kuratora, czy to na skutek uzyskania przez nie pełnej zdolności do czynności prawnych.

Ochrona z art. 122 § 2 Kodeksu cywilnego dotyczy roszczeń o terminie przedawnienia krótszym niż dwa lata i polega na wstrzymaniu rozpoczęcia biegu przedawnienia bądź na przerwaniu już rozpoczętego. Jak zauważa adwokat, przedawnienie rozpoczyna bieg (od nowa, w pełnej długości) od dnia ustanowienia dla uprawnionego przedstawiciela ustawowego albo od dnia, w którym ustała przyczyna jego ustanowienia.

Adwokat Wojciech Rudzki podkreśla także, że ciężar dowodu istnienia i czasu trwania okoliczności z art. 122 Kodeksu cywilnego spoczywa na uprawnionym, który pragnie wykazać bezzasadność zarzutu przedawnienia. Przesłanki wymienione w art. 122 Kodeksu cywilnego stanowią katalog zamknięty i nie jest możliwe stosowanie wykładni rozszerzającej.