Podatek od darowizny. Kiedy trzeba zapłacić? Jakie ulgi i zwolnienia?

Uzyskanie korzyści majątkowej w postaci finansów, przedmiotów lub nieruchomości nazywane jest w przepisach prawa darowizną – prościej mówiąc, oznacza ona wzbogacenie osoby obdarowanej, kosztem majątku darczyńcy, przy czym proces darowizny odbywa się dobrowolnie, przy aprobacie obydwu stron. Z pozoru prosty proceder pociąga za sobą konieczność opłacenia podatku od darowizny, który jednak w wybranych sytuacjach nie jest wymagany – warto zapoznać się z ogólnymi przepisami odnoszącymi się do procesu darowizny, w celu uzyskania szerszego wglądu w niezbędne do poniesienia ewentualne koszty.

Darowizna – formalne podstawy przedsięwzięcia

Jak wspomniano powyżej, darowizna staje się umową pomiędzy dwiema stronami – darczyńcą oraz obdarowanym. Warto zaznaczyć, że każdą z tych stron może stanowić więcej niż jedna osoba, co ma znaczenie w przypadku posiadania udziałów w przedmiocie darowizny – darczyńca może bowiem zrzec się swoich udziałów na rzecz osoby obdarowywanej, która stanie się w drodze podobnego procederu współwłaścicielem określonego przedmiotu.

Umowa darowizny powinna przyjmować formę aktu notarialnego, w celu zachowania pewności o ostateczności podjętej przez darczyńcę decyzji – notarialne poświadczenie staje się niezbędne w odniesieniu do przedmiotu darowizny, jakim jest nieruchomość.

Podatek od darowizny – kto zobligowany jest do zapłaty?

W celu uzyskania informacji o kwocie podatku, niezbędnej do zapłaty w przypadku uzyskania darowizny, osoba obdarowana zobowiązana jest do oceny swojego przydziału do jednej z trzech grup podatkowych, stworzonych przez ustawodawcę. W zależności od przynależności do konkretnej grupy, kwota podatku ulega znaczącym zmianom.

Trzy grupy podatkowe uwzględniają stopień pokrewieństwa z darczyńcą oraz odnoszą się wyłącznie do spadków oraz darowizn, mając na uwadze specyfikę osobistych powiązań pomiędzy stronami. Kwota opodatkowania zmniejsza się, wprost proporcjonalnie do wzrostu stopnia pokrewieństwa z darczyńcą, wobec tego:

• w grupie pierwszej znajdują się małżonkowie, wstępni, zstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, macocha i ojczym oraz teściowie
• grupa druga obejmuje zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierba, małżonków rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków oraz innych zstępnych
• ostatnia, trzecia grupa odnosi się do innych nabywców darowizny

Chcąc uzyskać informację odnoszącą się do obowiązkowej kwoty podatku od darowizny, należy więc ocenić swoją przynależność do jednej z opisanych grup.

Zwolnienia z opłacania podatku od darowizny

Warto pamiętać, że osoby należące do pierwszej grupy podatkowej zwolnione są z płacenia podatku od darowizny, jednak powinny zgłosić fakt darowizny do Urzędu Skarbowego w okresie sześciu miesięcy od uzyskania korzyści majątkowej. Obowiązek ten zostaje zniwelowany w przypadku darowizny przekazywanej w formie aktu notarialnego, jak również w sytuacji, gdy wartość darowizny od tego samego darczyńcy nie przekroczyła w ciągu poprzednich pięciu lat kwoty 9.637 złotych.

W odniesieniu do pozostałych grup ustawodawca również zdefiniował limity kwot zwolnionych z podatku od darowizny – w przypadku drugiej grupy jest to 7.276 złotych, z kolei ostania grupa zwolniona jest z opłacenia podatku, jeśli kwota darowizny nie przekroczyła 4.902 złotych.

Ulgi dostępne dla obdarowanych

Ważną możliwością zmniejszenia kwoty podatkowej darowizny okazują się być ulgi, zmniejszające wysokość sumy podatkowej, niezbędnej do pokrycia przez osobę obdarowaną – najbardziej znanym oraz wykorzystywanym rozwiązaniem jest ulga mieszkaniowa, cechująca się swoistymi kryteriami obowiązywania.

Ulga mieszkaniowa dostępna jest w odniesieniu do nieruchomości, której powierzchnia nie przekracza 110 m2, a głównym kryterium przyznania powyższej ulgi jest stopień pokrewieństwa z darczyńcą – w odniesieniu do darowizny z ulgi mogą skorzystać jedynie osoby należące do pierwszej grupy podatkowej, w odniesieniu do spadku krąg podmiotów, dla których ulga jest dostępna powiększa się.

Reasumując, można uznać że stając się osobą obdarowaną warto bliżej poznać obowiązujące przepisy prawne, w celu oceny swoich zobowiązań finansowych oraz możliwości skorzystania z dostępnych zwolnień oraz ulg podatkowych.

Źródło: zaradnyfinansowo.pl